Odroczenie podatku w Hiszpanii (aplazamiento AEAT) - jak uzyskać więcej czasu na zapłatę?

Wiele osób prowadzących działalność gospodarczą w Hiszpanii lub pracujących na własny rachunek staje w pewnym momencie przed trudnością: brak płynności finansowej i niemożność terminowego zapłacenia podatku. Hiszpańska administracja skarbowa przewidziała jednak rozwiązanie tej sytuacji poprzez instytucję odroczenia płatności podatku, czyli tzw. aplazamiento del pago. To narzędzie, uregulowane w artykule 65 Ley General Tributaria, pozwala podatnikowi przesunąć termin zapłaty należności wobec urzędu skarbowego, a w niektórych przypadkach także rozłożyć je na raty (fraccionamiento).

Czym jest odroczenie płatności podatku w Hiszpanii?

Odroczenie podatku (aplazamiento) polega na tym, że AEAT umożliwia podatnikowi zapłatę należności w późniejszym terminie, gdy ten udowodni, że jego sytuacja finansowa uniemożliwia czasowo dokonanie zapłaty w ustawowym terminie. Odroczenie jest więc czasowym środkiem pomocy - nie oznacza umorzenia zobowiązania, lecz jedynie jego przesunięcie w czasie.

Administracja może przyznać podatnikowi więcej czasu na zapłatę długu, a w niektórych przypadkach pozwolić, by zapłata nastąpiła w kilku częściach (fraccionamiento). Odroczenie i rozłożenie na raty mają więc ten sam cel - zapewnienie by podatnik mógł uregulować swoje zobowiązania bez ryzyka utraty płynności finansowej lub konieczności zamknięcia działalności.

Kiedy można wnioskować o odroczenie podatku?

Wniosek o odroczenie można złożyć zarówno w okresie dobrowolnej zapłaty, jak i w okresie egzekucyjnym (czyli już po upływie terminu dobrowolnego). Ustawodawca dopuszcza zatem możliwość ubiegania się o aplazamiento niezależnie od tego, czy zobowiązanie wynika z podatku VAT, podatku dochodowego (IRPF lub Impuesto sobre Sociedades), czy też z innych danin publicznych.

Nie wszystkie zobowiązania podatkowe mogą jednak zostać odroczone. Nie podlegają odroczeniu m.in.:

• kwoty pobrane jako zaliczki lub potrącenia (np. składki IRPF potrącane z wynagrodzeń pracowników),

• długi wynikające z pomocy państwa, które podlegają odzyskaniu,

• zobowiązania podatkowe wynikające z decyzji ostatecznych, które były już wcześniej zawieszone w toku odwołania,

• długi wynikające z tzw. créditos contra la masa w przypadku postępowania upadłościowego (concurso de acreedores).
  
  

W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca może wystąpić o odroczenie np. podatku VAT, podatku dochodowego od osób fizycznych lub podatku dochodowego od osób prawnych, ale nie może wnioskować o aplazamiento w odniesieniu do podatku potrąconego od pracowników.

Jakie warunki trzeba spełnić, by AEAT przyznała odroczenie?

Podstawowym warunkiem uzyskania odroczenia jest wykazanie, że trudność finansowa ma charakter przejściowy. AEAT ocenia każdą sprawę indywidualnie, analizując kondycję finansową wnioskodawcy - jego przychody, zobowiązania, poziom zadłużenia i zdolność do spłaty. Nie chodzi o zwykły brak gotówki, lecz o sytuację obiektywnej trudności ekonomicznej, która uniemożliwia terminową zapłatę, ale nie przekreśla możliwości uregulowania długu w przyszłości.

Dodatkowo, administracja skarbowa może zażądać zabezpieczenia długu – tzw. garantía. Najczęściej jest to aval bankowy, czyli gwarancja instytucji finansowej, lub polisa ubezpieczeniowa typu seguro de caución. Jeśli podatnik nie jest w stanie jej uzyskać, może zaproponować inne formy zabezpieczenia, np. hipotekę, zastaw lub poręczenie osobiste.

Warto jednak wiedzieć, że dla zobowiązań nieprzekraczających 50 000 euro nie jest wymagana żadna gwarancja, zgodnie z Orden HFP/311/2023. To istotne ułatwienie dla małych przedsiębiorców.

Jak złożyć wniosek o odroczenie podatku w Hiszpanii?

Wniosek o odroczenie podatku (solicitud de aplazamiento) należy złożyć bezpośrednio do AEAT.. Wymagane jest posiadanie certificado digital lub systemu identyfikacji Cl@ve PIN.

Do wniosku warto dołączyć dokumenty finansowe potwierdzające trudności.

AEAT ma sześć miesięcy na rozpatrzenie wniosku. Brak odpowiedzi po tym czasie oznacza tzw. silencio administrativo negativo - milczącą odmowę. Oczywiście w przypadku odmowy podatnik ma prawo do odwołania.

Jakie skutki ma złożenie wniosku o odroczenie?

Złożenie wniosku o aplazamiento w okresie dobrowolnym wstrzymuje bieg terminu zapłaty tzn. urząd nie może rozpocząć postępowania egzekucyjnego ani naliczać dodatkowych opłat (recargos). Jednak wciąż naliczane są odsetki za zwłokę (intereses de demora), które wynoszą tyle, co ustawowa stopa procentowa obowiązująca w danym roku.

Jeśli AEAT zaakceptuje odroczenie, decyzja zawiera nowy harmonogram spłat, zwykle wyznaczony na 5. lub 20. dzień miesiąca. W każdym terminie należy zapłacić ustaloną kwotę wraz z odsetkami. Niewykonanie jednego z płatności skutkuje automatycznym wszczęciem procedury egzekucyjnej (procedimiento de apremio).

Warto pamiętać, że AEAT traktuje aplazamiento jako rozwiązanie wyjątkowe, a nie standardowy sposób regulowania podatków. Hiszpański Sąd Najwyższy (STS z 19 lipca 2012 r.) podkreślił, że odroczenie nie może stać się „zwyczajnym sposobem” zaspokajania zobowiązań wobec Skarbu Państwa.

Dlaczego warto skorzystać z pomocy?

Wniosek o odroczenie podatku, choć pozornie prosty, wymaga uzasadnienia ekonomicznego i znajomości praktyki AEAT. Wiele wniosków składanych przez podatników zostaje odrzuconych z powodu braku formalnych elementów lub niewystarczającego udokumentowania trudności finansowych.

Dobrze przygotowana dokumentacja i wsparcie specjalisty mogą przesądzić o sukcesie całej procedury, pomagając uniknąć sankcji i egzekucji podatkowej.