Podatek dochodowy od nierezydentów w Hiszpanii (IRNR) - dlaczego nie można odliczyć składek na plan emerytalny?

Podatek od dochodów nierezydentów w Hiszpanii (IRNR) budzi wiele wątpliwości wśród osób pracujących w tym kraju, które jednocześnie mają miejsce zamieszkania podatkowego poza Hiszpanią. W praktyce dotyczy to tysięcy obywateli Unii Europejskiej zatrudnionych w hiszpańskich firmach, bankach czy instytucjach finansowych.

Jednym z często podnoszonych problemów jest możliwość odliczenia od dochodu składek przekazywanych na pracownicze plany emerytalne.

Hiszpańska administracja podatkowa i sądy administracyjne stoją na stanowisku, że nierezydenci nie mogą pomniejszać podstawy opodatkowania o tego rodzaju składki. Wynika to z konstrukcji hiszpańskiego prawa podatkowego, które rozróżnia pomiędzy kosztami uzyskania przychodów a ulgami podatkowymi. Składki na plan emerytalny nie są traktowane jako koszt, który obniża dochód, lecz jako odliczenie od podstawy opodatkowania, z którego mogą korzystać wyłącznie rezydenci w podatku dochodowym od osób fizycznych (IRPF). W podatku od nierezydentów (IRNR) takie odliczenie nie znajduje zastosowania.

Osoba mająca miejsce zamieszkania podatkowego w innym państwie, a uzyskująca dochody z pracy na terytorium Hiszpanii, zapłaci podatek IRNR od pełnej kwoty wynagrodzenia brutto, z możliwością odliczenia jedynie tych kosztów, które przepisy dopuszczają wprost - takich jak obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne. Składki na plan emerytalny, nawet jeżeli są potrącane z wynagrodzenia lub finansowane przez pracodawcę, nie mogą zostać odliczone w rozliczeniu IRNR.

Stanowisko to zostało ostatnio potwierdzone w orzecznictwie hiszpańskiego Tribunal Económico-Administrativo Central, który jednoznacznie stwierdził, że nierezydent nie może w Hiszpanii odliczyć od podstawy opodatkowania składek na plan emerytalny, nawet jeżeli jest obywatelem Unii Europejskiej i spełnia warunki bezpośredniego związku gospodarczego z wykonywaną w Hiszpanii pracą. Trybunał podkreślił, że sytuacja rezydentów i nierezydentów nie jest tożsama, a zatem odmienne traktowanie podatkowe nie narusza prawa Unii Europejskiej.

Dla obcokrajowców pracujących w Hiszpanii oznacza to konieczność bardzo ostrożnego podejścia do rozliczeń podatkowych. Złożenie deklaracji IRNR z nieprawidłowymi odliczeniami niemal zawsze prowadzi do sporów z administracją podatkową, a w konsekwencji do korekty i dopłaty podatku. Warto więc jeszcze przed złożeniem zeznania skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w hiszpańskim prawie podatkowym, który doradzi, jakie koszty można rzeczywiście uwzględnić w rozliczeniu i w jaki sposób zabezpieczyć się przed podwójnym opodatkowaniem.